गाडी सुरु झाली. बांगडीवाला मुलगा तोंड वासून आश्चर्यानं पाहत होता.

गाडी हलली तसा तो ओरडलाच,

“अगे म्हातारे…..”

पण आजीला आता त्याच्याकडे बघायला सवड कुठं होती?

मऊ गादीवर आजीला फार सुख वाटलं, एस्.टी.सारखी गर्दी नाही, कचकच नाही.

गाडी कशी भन्नाट निघाली होती.

आजीनं मनातल्या मनात ड्रॉयव्हरला मार्क देऊन टाकले. दिवस भराच्या उन्हान, धुळीनं ती थकली होती. आता निवांत झाल्यावर तिला छान डुलकी आली.

“आजी, तुझा सत्तर मैलाच्या दगड आला बघ. इथंच उतरायचं ना?”

आजी खडबडून उठली. कनवटीचे तीन आणे काढून ड्रॉयव्हरच्या हातावर ठेवले.

तेवढ्यात त्यानं डिकीतून तिची पाटी काढून दिली. म्हाताऱ्या आजीला काय वाटलं कोण जाणे. तिनं अलवार हातानं पुडी उलगडली.

त्यातला शेवकांडचा एक लाडू काढला.

ड्रॉयव्हरच्या हातावर टेकवत म्हणाली,

“खा माझ्या पुता !”

ड्रॉयव्हरनं हातातल्या लाडवाकडं आणि म्हातारीकडं डोळे भरुन पाहिलं.

गाडी निघाली, तसा बाजूला उभा असलेला माणूस म्हणाला,

“कुणाच्या गाडीतून इलंय?””

“टुरिंग गाडीतनं.” आजी म्हणाली.

आजीचं बोलणं ऐकून तो माणूस आणखीच

बुचकळ्यात पडला. तशी आजी खणखणीत आवाजात म्हणाली

“तीन आणे मोजून दिलंय त्येका”

“त्यांनी ते घेतलं !! अग म्हातारे, तुझं डोकं फिरलं की काय ?”

“टुरिंग कार नव्हती ती.आपल्या राजांची गाडी. या आपल्या कोल्हापूरच्या शाहु महाराजांच्या शेजारी बसून आलीस तू!” दुसऱ्यानं माहिती पुरवली.

“अरे माझ्या सोमेश्वरा !! रवळनाथा !!” म्हणत

म्हातारी भुईला टेकली. गाडी गेली त्या दिशेनं

तिन भक्तिभावानं हात जोडले.

आपल्याला ‘माय’ म्हणणाऱ्या आणि गरिबांच्या टोपलीतला शेवकांडाचा लाडू खाणाऱ्या, त्या लोकराजाच्या आठवणीनं तिच अंतःकरण भरुन आलं.

हाच तो आधी “माणूस” बनलेला लोकराजा. त्यांच्या कार्याबद्दल आणखी काही सांगण्याची गरज नाही. छत्रपती शिवाजी महाराजांचा खरा वारस.