गिफ्ट घ्यायला म्हणून त्या पुढे झाल्या. दुपट्यात मलून झालेले बाळ दिसले. बघून त्यांना खूप वाईट वाटले.

     “सगळ सांगतो.” त्यांनी गाडीचे मागचे दार उघडले. म्हणाले, “शेरू उतर, तुम्हा दोघांचे घर आले.”

       शेरू हे नाव त्यांनी त्याची त्या रात्रीची बहाद्दुरी बघून मनोमन ठेवले. तो कुत्रा खाली उतरला. आपली शेपटी हलवत बाबांना चाटू लागला.

     घरात गेल्यावर बाबांनी सर्व घटना सांगितली. का कोण जाणे, अचानक त्याच रात्री डॉक्टर शुभा, म्हणजे आईच्या पोटात दुखायला लागले. कळा सुरू झाल्या. दवाखान्यात नेई पर्यंत सुध्दा त्यांना अवधी मिळाला नाही. त्या गाडीतच बाळंत झाल्या. मुलगी झाली. स्वतःच स्वतःची नाळ कापली. बाळ मात्र मृत जन्माला आले.

     “प्रशांत घरी चला. आपल्या आवारात खड्डा करून या बाळाला मूठमाती द्या. तुमच्या मांडीवर असलेले हे आपले पहिले आणि शेवटचे अपत्य.”

     “शुभा, काय बोलते तू हे?” बाबा म्हणाले.

     “प्रशांत, अहो मी एक स्त्री रोगतज्ञ. माझी सोनोग्राफी, सगळे सगळे रिपोर्ट नॉर्मल होते. अजून तीन आठवडे तरी माझी डिलिव्हरी होणं शक्य नव्हतं. पण आज अचानक असे घडले. एक मुका जीव, त्याने ह्या बाळाचे प्राण वाचवले. कदाचित हे बाळ आपल्या कडे वाढावे ही त्या वरच्याची मर्जी असावी.”

    “बरोबर बोलते तू .असेच होईल !आता हेच आपले बाळ. चल!”

      शेरु पायरीवर बसला होता. तो आज खूप दुःखात आहे असे वाटत होते. बाबा शेरु जवळ गेले. त्याच्या पाठीवरून हात फिरवला.

   “शेरु, आजची घटना तुझ्यामुळे नाही घडली. अरे हे विधिलिखित होते. कदाचित याच बाळाचे आईबाबा होण्याचे आमच्या नशिबात असेल. आता रडायचे नाही. तु आहेस ना सोबत. आता आपल्या तिघांना सांभाळायचे आहे हिला.” त्याने मान हलवून संमती दिली.

      जसे कळायला लागले. तसे डॉक्टर शुभा, माझी आई, यांनी  मला सांगितले ‘आम्ही तुझे आईबाबा नाही.

तु तुझ्या बाबांना रस्त्याच्या कडेला सापडली. या शेरू मुळे तु वाचली, आमच्या आयुष्यात आली.’

     मी म्हणायचे “तू माझी आई नाही ना? मी रस्त्यावर सापडली ना? मग मी तुला आई म्हणणार नाही आणि यांना बाबा सुध्दा म्हणणार नाही.”

     ती म्हणायची, “तुला जे म्हणायचे ते म्हण! त्याने तुझ्या आणि आमच्या नात्यात काहीच फरक पडणार नाही. तु माझी आणि प्रशांतची मुलगी आहे. आमच्यासाठी हेच सत्य आहे.”

      मी त्या दोघांना डॉक्टर शुभा आणि मिस्टर प्रशांत म्हणायचे. तेव्हा शेरू माझ्या पायात येऊन काहीतरी सांगत असायचा. नकाराची मान हलवत असायचा.

     मोठी झाले, शेरू ला समजून घ्यायचा प्रयत्न करत होते. त्याची मुकी भाषा मला समजत नव्हती. एक दिवस अभ्यास करीत असताना एक कविता म्हणत होते. आईवर कविता होती. आई आणि मुलीचा फोटो होता. मी कविता म्हणताना जसे ‘आई’ म्हणाले तसा शेरू उभा राहून टाळ्या वाजवत होता.

     कविता म्हणून झाली. त्याने तोंडात पुस्तक धरले. आईच्या चित्रावर सारखा पंजा मारत होता. मी त्याच्या पाठीवरून हात फिरवला. “काय झाले शेरू? आईची आठवण आली का?”

     त्याने नकारार्थी मान हलवली. पुन्हा आईवर पंजा मारला.

    “‘आई’ चे काय शेरू?”

     मग डॉक्टर शुभा यांच्या फोटो जवळ जाऊन उभा राहिला. “ह्या डॉक्टर शुभा आहेत शेरू.”

      त्याने नकारार्थी मान हलवली. पुन्हा पुस्तकातल्या आईला पाहू लागला. डोळ्यात पाणी होते. आई! आई!

      “काय? शेरू खर सांग, मी डॉक्टर शुभा यांना आई म्हणावं असं तुला वाटते का?”

   शेरू जोरजोरात आनंदाने उड्या मारू लागला. माझ्या हातापायाला आपले अंग घासू लागला.

     “शेरू, तुझी इच्छा आज पूर्ण करते. खरंतर मलाही त्यांना आईबाबा म्हणावेसे वाटते. पण माझाच इगो आडवा येतो.”

    आज ठरवले, डॉक्टर शुभा हॉस्पिटल मधून घरी आल्या की तिला आवडते तशी कॉफी करून द्यायची. तिला आई आणि प्रशांत ला बाबा म्हणून हाक मारायची.

     डॉक्टर शुभा घरी आल्या. खूप थकल्या होत्या. सोफ्यावर टेकून डोळे मिटून शांत पडल्या होत्या. मी हळूच किचन मध्ये गेले. घट्ट, भरपूर कॉफी घालून आणि कमी साखर अशी कॉफी केली. मी दारा आडून “आई” अशी हाक मारली.

      डॉक्टर शुभा इकडे तिकडे पाहू लागल्या. कोणीच नव्हते. त्यांनी “मुग्धा” अशी हाक मारली. उत्तर आले नाही!

      मी पुन्हा “आई” अशी हाक मारली.

      त्या “मुग्धा, मुग्धा” करून आवाज देत होत्या.

     शेरू त्यांच्या जवळ येऊन बसला. “शेरू मुग्धा कुठे गेली?

मला सारखा तिच्या आई अशी हाक मारल्याचा भास का होतो.”

     तेवढ्यात मी कॉफीचा मग आणि पाणी घेऊन आले. टेबल वर ट्रे ठेवला.

आईच्या डोक्यावरून हात फिरवला.

“आई खूप थकली ना गं! पाणी घे!आणि हो, ही गरम गरम कॉफी पी !

अगदी तुला आवडते तशी!”

       डॉक्टर शुभा आपल्या लेकीचे हे रूप डोळ्यात साठवत होत्या. “काय म्हणालीस तू? पून्हा म्हण!”

     “आई म्हणाले. आई!”

     त्या उठल्या आणि कडकडून मिठी मारली. “मुग्धा! माझी मुग्धा! माझे गुणी बाळ!” इकडून तिकडून माझी पापी घेत होती.

     “सॉरी आई! खूप चुकले मी!”

     “नाही ग बाळा! तुझं ते वयच तसे होते! खरतर माझेच चुकले. मी तुला ‘तू आमची मुलगी नाही’ हे सांगायलाच नको होते.”

     “नाही आई, बरे झाले तू सत्य सांगितले. मला चांगल्या वाईटाचा विचार करायला अवधी मिळाला.

आपले मूल आपले म्हणून वाढवणे खूप सोपे आहे. परंतु रस्त्याच्या कडेला सापडलेले मुलं आपले म्हणून वाढवणे इतके सोपे नाही. त्यासाठी तुझ्या आणि बाबांसारखे हृदय असावे लागते. आई खरच सॉरी ! खूप दुखावले मी तुम्हा दोघांना.”

      “मुग्धा, आम्ही तुला वाढवले. त्यामुळे तुझा स्वभाव कळला होता.

आम्हा दोघांना खात्री होती. तू नक्की मला आई आणि ह्यांना बाबा म्हणून हाक मारशील. हा आहे ना तुझा गॉड फादर तुला मार्गदर्शन करायला, काय शेरू!”

      शेरू आईच्या पायाला चाटत होता. त्याच्या डोळ्यात आनंदाश्रू होते.

       त्या दिवशी त्या खऱ्या अर्थाने माझी आई झाल्या, माझ्या नजरेतून.

आज नेमके प्रशांत, म्हणजे बाबा घरी लवकर आले. मी आईला इशारा केला. ‘तू बस, मी कॉफी करुन आणते.’ मी कॉफी करून आणली.

      “बाबा ! कॉफी!”

      बाबा माझ्याकडे मंत्रमुग्ध होऊन माझे वेगळेच रूप न्याहाळत होते. बाबा या हाकेची ते किती वर्षापासून आतुरतेने वाट पाहत होते कोण जाणे?

त्यांच्या तोंडून “मुग्धा” आणि मी “बाबा ! माझे बाबा !” म्हणत त्यांना मिठी मारली.

     मी फक्त “सॉरी आई! सॉरी बाबा !”

इतकेच म्हणत होते. आई, बाबा दोघांच्या डोळ्यात आनंदाश्रू होते.

शेरू तिघांना अंग घासत आपला आनंद व्यक्त करत होता.

    त्या दिवशी पासून फक्त आई, बाबा साठी जगले. मी आईसारखी स्त्रीरोगतज्ञ होऊन तिचे हॉस्पिटल सांभाळावे ही त्यांची इच्छा पूर्ण केली. सुजय सारख्या हुशार आणि समंजस बालरोगतज्ज्ञ डॉक्टर सोबत लग्न झाले.

     सुजय एकटाच होता. तो लहान असताना त्याचे आईवडील दोघेही वारले. मामा कडे लहानाचा मोठा झाला. ‘पैसे नव्हते म्हणून आईबाबांना  डॉक्टरकडे घेऊन जाऊ शकलो नाही. त्यासाठी आपण डॉक्टर व्हायचे’ हे त्याचे बालपणीचे स्वप्न. स्कॉलरशिप घेऊन शिक्षण पूर्ण केले. नियतीने मुक्या जीवांचे प्राण वाचवण्याचे वरदानच त्याला बहाल केले होते.

      बाहेर सुजय च्या गाडीचा हॉर्न वाजला. डॉक्टर मुग्धा भानावर आल्या.

     “मुग्धा काय झाले? इतक्या तातडीने का बोलवून घेतले?”

     “सुजय आत चला. एक मुलगी आताच एका बाईला नकोशी झालेली. बाळंतपण मीच केले. पण तिला मुलगी नको होती. त्यामुळे तिला मृत जन्मली म्हणून सांगितले. मी जर असे नाही सांगितले असते तर तिने त्या बाळाला माझ्या सारखेच रस्त्यावर फेकून दिले असते.”

     “काय?”

     “होय सुजय!”

     तेव्हढ्यात डॉक्टर मृणाल आल्या.

“मुग्धा, इतक्या तातडीने का बोलवून घेतले?”

    “घरी चला, सगळे सांगते. आई, सुजय, डॉक्टर मृणाल आणि मावशी, मी काय सांगते ते नीट ऐका. मला डिलिव्हरी साठी जवळ जवळ १५  दिवस बाकी आहेत. माझ्या पोटातील गर्भाची वाढ देखील व्यवस्थित आहे. तर आपण पुढच्या आठवड्यात माझे सिझर करू.  हे बाळ तसे अशक्त आहे. आठ दिवसांनी सुध्दा ते नुकत्याच जन्मलेल्या बाळा सारखे दिसेल.

   डॉक्टर मृणाल, तुम्ही फक्त एकच सांगायचे, यांना जुळे होते. सर्वांना सरप्राइज म्हणून आम्ही कुणालाही काही सांगितले नाही. फक्त डॉक्टर सुजय यांना कल्पना दिली होती.

       डॉक्टर मृणाल, मी हा निर्णय घेतला कारण मी सुध्दा डॉक्टर शुभा आणि प्रशांत यांची मुलगी नाही.”

     “काय?”

     “हो! रस्त्याच्या कडेला फेकून दिलेले बाळ त्यांनी आपले म्हणून वाढवले. माझ्यावर उत्तम संस्कार केले. आज मी माझ्या आईसारखी एक नावाजलेली स्त्रीरोगतज्ज्ञ आहे. माझ्या आईबाबांचा मला खूप अभिमान आहे. कदाचित आई सारखीच परीक्षा देव माझी घेणार असेल. मला हे बाळ माझे आणि सुजयचे म्हणून वाढवायचे आहे. डॉक्टर मृणाल, प्लीज तुमच्या वर सगळं अवलंबून आहे.

   “सुजय बरोबर बोलते ना मी.”

   “मुग्धा, तुझा निर्णय तोच माझा. मी कायम तुझ्या सोबत आहे.”

     “मी उद्या पासून पूर्ण वेळ या बाळाला देणार. डॉक्टर मीनाक्षी यांना उद्यापासून हॉस्पिटल सांभाळायची जबाबदारी सोपवते. मावशी, तुमची जबाबदारी वाढणार आहे. तुम्हाला हॉस्पिटल आणि घरी मला मदत करावी लागेल. तुम्ही माझ्या आईच्या अगदी विश्वासू मावशी.”

     “मॅडम, तसेही माझ्या मागे काहीही पाश नाही. तुम्हाला काही हरकत नसेल तर मी इथेच राहायला येते. रात्री अपरात्री बाळ रडले तर मी सांभाळेल. तुम्हाला विश्रांतीची गरज आहे.”

      मुग्धा मावशी ला म्हणाल्या, “बरोबर बोलतात. मावशी या तुम्ही इथेच राहायला.”

      “मुग्धा, खूप योग्य निर्णय घेतला बाळा. मला आणि प्रशांतला तुझा आणि सुजय चा खूप अभिमान वाटतो.”

    “आई, अभिमान तर मला तुझा वाटतो गं! स्वतःचे बाळ गेल्यानंतर एका रस्त्याच्या कडेला सापडलेल्या बाळाचे संगोपन केले. डॉक्टर बनवले. इतकंच नाही तर सुजय सारख्या अनाथ मुलाला जावई करून मुलाचे प्रेम दिले. आई, तुझ्या आणि बाबांकडून खूप शिकण्या सारखे आहे.”

      “खूप झाले आई बाबांचे कौतुक. आता मी काय सांगते ते ऐक. डॉक्टर मीनाक्षी सोबत मी सुध्दा हॉस्पिटल ला जाणार आहे उद्यापासून. तुझे सिझर डॉक्टर मीनाक्षी नाही तर डॉक्टर शुभा करतील.”

     “काय? आई खरच!”

     “हो ! तीन वर्ष झाले मी माझी प्रॅक्टिस सोडली. पण मी आता ठणठणीत बरी आहे. माझ्या लेकीसाठी पुन्हा एकदा घेईन हातात शस्त्र. दुसऱ्या डॉक्टर तुझे सिझर करतील, पण तुला जुळे झाले नाही हे त्यांना समजेल. अडचणीत येऊ शकतो. डॉक्टर मृणाल यांना ओळखते मी, त्या याबद्दल कधीच कोणाला काही सांगणार नाही.”

     “मुग्धा, आई बरोबर बोलतात. त्यामुळे तुझे गुपित हे गुपित राहील. तुझ्या जुळ्याची कल्पना सत्यात उतरवायला त्यांनीच तुझे सिझर करावे. डॉक्टर शुभा, तुमच्या चरणी नतमस्तक व्हावे इतके मोठे कर्तुत्व आहे तुमचे. ‘पेराल ते उगवते’ हे अगदी सत्य आहे. डॉक्टर शुभा, तुम्ही पेरलेल्या संस्काराचा वटवृक्ष झालेला बघून खूप अभिमान वाटतो. मुग्धा, सुजय “hats of to you” and All the best.”

*©®

      लेखिका सौ. प्रभा कृष्णा निपाणे